Γαϊτανάκι του έρωτα

Το απαγορευμένο για εξήντα χρόνια έργο του Σνίτσλερ παρουσιάζεται σε δέκα σκηνές, με δέκα ζευγάρια και δέκα διαφορετικές ερωτικές συναντήσεις, δοσμένες με σαφή αίσθηση του χιούμορ. Αν το 1897, τη χρονιά που κυκλοφόρησε το έργο, η λέξη «πορνογράφημα» ήταν της μόδας, τότε σίγουρα ο χαρακτηρισμός του έργου θα ήταν αυτός. Από τη στιγμή όμως που δεν υπήρχε, χρησιμοποίησαν τη λέξη «άσεμνο» για να το απαγορέψουν.

Το «Γαϊτανάκι», λέει ο σκηνοθέτης, δεν είναι ούτε άσεμνο ούτε πορνογράφημα, είναι όμως εξαιρετικά προκλητικό για δύο λόγους: πρώτον, γιατί μ’ έναν τρόπο ειρωνικό και πολλές φορές σαρκαστικό αποκαλύπτει την ερωτική υποκρισία που υπάρχει σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Μιλάει συνεχώς για τον έρωτα, χωρίς να υπάρχει σ’ αυτό έρωτας. Μιλάει συνεχώς για σχέσεις, χωρίς να υπάρχουν σ’ αυτό σχέσεις. Υπάρχουν μόνο δέκα ερωτικές συναντήσεις, άλλες τυχαίες και άλλες προγραμματισμένες, που αρχίζουν από πολύ χαμηλά, από μια πόρνη, ανεβαίνουν πολύ ψηλά, ως την αριστοκρατία, για να δώσουν μια βουτιά και να ξαναπέσουν πάλι στα χαμηλά, ώστε να κλείσει ο κύκλος.

Η δεύτερη, προκλητική, πρωτοτυπία του έργου είναι ότι παρουσιάζει για πρώτη φορά στο θέατρο την ερωτική πράξη ως στοιχείο της δραματικής πλοκής. Και στις δέκα σκηνές του έργου, το ορόσημο είναι η ερωτική συνεύρεση, γιατί μετά απ’ αυτήν η συμπεριφορά των ηρώων, η υποκρισία που προηγήθηκε και, κατά συνέπεια, οι αληθινές προθέσεις των ερωτικών συντρόφων αλλάζουν ριζικά, καθώς φωτίζονται πολύ πιο καθαρά.

Η μετάφραση είναι του Πέτρου Μάρκαρη, η σκηνοθεσία των Λάζαρου Γεωργακόπουλου και Λυδίας Φωτοπούλου, τα σκηνικά-κοστούμια της Ντόρας Λελούδα, η μουσική επιμέλεια του Δημήτρη Χασιούρα και οι φωτισμοί του Γιάννη Δρακουλαράκου.

Το για εξήντα χρόνια απαγορευμένο έργο του Αρθουρ Σνίτσλερ παρακολουθήσαμε στο Θέατρο ΡΟΕΣ (Ιάκχου 16, Γκάζι, 210-3474312) χάρη σε ένα γρήγόρο τηλεφώνημα την ώρα που επέστρεφα από τη δουλειά στο ραδιοφωνικό σταθμό KISS FM ο οποίος κλήρωνε 5 εισητήρια για το «Γαϊτανάκι του Έρωτα».

Η Λυδία Φωτοπούλου και ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος ερμηνέυουν και τους 10 ρόλους του έργου με ένα μαγικό τρόπο. Αν και η αρχική είσοδος στο θέατρο σε προδιαθέτει λίγο αρνητικά τελικά φύγαμε έχοντας δει ένα εξαιρετικό διαφορετικό θεατρικό έργο στο κέντρο του οποίου βρίσκεται η ερωτική πράξη και τα παρελκόμενά της όπως προσεγγίστηκε από τον Αυστριακό Αρθρουρ Σνίτζλερ το 1897. Ο έρωτας, αγοραίος, με κοινή συναίνεση ή κατά συνθήκη όμως, μάλλον δεν έχει εποχή…

Αυτό που εντυπωσιάζει είναι πως η χρήση ενός καναπέ μπορεί να αποτελέσει το βασικό στοιχείο των σκηνικών και των 10 ερωτικών σκηνών. Οι τελευταίες συμπληρώνονται από πολλά υφάσματα και πολλές εναλλαγές ρούχων που μεταμορφώνουν τους δύο πρωταγωνιστές. Πρέπει να σημειωθεί οτι χαρακτηρισμοί «πορνογράφημα» ή «άσεμνο» δεν ανταποκρίνονται σε καμία περίπτωση στην πραγματικότητα. Οι δέκα διαφορετικές ερωτικές συναντήσεις παρουσιάζονται με σαφή αίσθηση του χιούμορ.